Xylene là một hóa chất dạng lỏng, không màu và có ba đồng phân cấu tạo o-xylene, m-xylene và p-xylene. Trong công nghiệp sản xuất, ứng dụng phổ biến của hợp chất này là làm dung môi, nhiên liệu, nguyên liệu trung gian. Để tìm hiểu kỹ hơn xylen có tác dụng gì, tính chất như thế nào, hãy cùng theo dõi bài viết của Hanimex.
Tìm hiểu Xylene là gì?
Định nghĩa
Xylene (hay xylen) là hợp chất hữu cơ thuộc nhóm hydrocarbon thơm, có cấu trúc gồm 1 vòng benzen gắn với hai nhóm -CH3. Khi nhóm -CH3 gắn ở các vị trí khác nhau sẽ tạo thành ba đồng phân cấu tạo gồm o-xylene, m-xylene và p-xylene. Ba đồng phân cấu tạo của hóa chất khác nhau về cấu trúc nhưng đều sở hữu những tính chất vật lý và hóa học giống nhau.
Hóa chất xylene là gì?
Nguồn gốc tự nhiên
Nguồn gốc tự nhiên của dung dịch xylene xuất phát từ các mỏ dầu thô. Trong quá trình chưng cất dầu hay tinh chế khí đốt sẽ áp dụng kỹ thuật phân tách để thu được những sản phẩm phụ. Dung dịch xylen sẽ thu được trong các hydrocarbon thơm tách ra từ quá trình cải cách xúc tác reforming trong nhà máy lọc dầu.
Sản xuất Xylene trong công nghiệp
Quy trình sản xuất xylene trong công nghiệp cần trải qua các bước cơ bản từ tách chiết dầu thô, chuyển hóa tái cấu trúc đồng phân, tách chiết chuyên biệt để thu lại đồng phân có giá trị ứng dụng cao nhất.
– Bước 1: Áp dụng kỹ thuật chưng cất phân đoạn để phân tách các thành phần bên trong dầu thô. Quá trình phân tách thu được reformate chứa hydrocarbon thơm gồm xylene, toluene và benzene.
– Bước 2: Thực hiện quá trình chuyển hóa nhằm tái cấu trúc lại các phân tử xylen để tăng tỷ lệ thu được đồng phân có giá trị ứng dụng cao nhất.
– Bước 3: Kỹ thuật hấp thụ phân tử giúp phân biệt và tách chiết đúng loại đồng phân cần sử dụng ra khỏi hỗn hợp.
Tính chất vật lý và hóa học của Xylene
Tính chất vật lý
Trạng thái: Chất lỏng
Màu sắc: Trong suốt không màu
Mùi vị: Mùi thơm nhẹ
Điểm nóng chảy: -25°C (o-xylene), -47°C (m-xylene), 13°C (p-xylene)
Điểm sôi: 144°C (o-xylene), 139°C (m-xylene), 138°C (p-xylene)
Độ nhớt: Thấp
Độ hòa tan: Ít tan trong nước, tan tốt trong dung môi hữu cơ
Khả năng bay hơi: Dễ bay hơi
Khả năng cháy: Dễ cháy
Tính chất vật lý và hóa học đặc trưng của hợp chất
Tính chất hóa học
Công thức của xylen là C8H10, cấu trúc phân tử gồm vòng benzen và hai nhóm methyl. Ba đồng phân của hợp chất này có cấu trúc nhóm methyl ở những vị trí khác nhau trên vòng benzen. Tuy nhiên bởi cùng thành phần phân tử nên tính chất hóa học của các đồng phân tương đương nhau khi tham gia vào các phản ứng:
- Phản ứng thế nguyên tử H trên vòng benzen tạo ra dẫn xuất halogen, nitro, sulfonic acid,… Phản ứng halogen hóa thế nguyên tử H trên nhóm methyl tạo ra dẫn xuất halogen ankylbenzen.
Phương trình halogen hóa: p-Xylene + Cl₂ → p-Chloromethylbenzene + HCl
Phương trình sulfon hóa: o-Xylene + H₂SO₄ → o-Toluenesulfonic acid + H₂O
- Phản ứng oxy hóa hoàn toàn tạo thành carbon dioxide và hơi nước (điều kiện đủ oxy); oxy hóa nhóm methyl tạo thành nhóm carboxyl (-COOH) cùng các các axit benzoic; oxy hóa vòng benzen tạo thành sản phẩm phức tạp.
Phương trình oxy hóa hoàn toàn: C₈H₁₀ + 12O₂ → 8CO₂ + 5H₂O
Phương trình oxy hóa không hoàn toàn: p-Xylene + 2KMnO₄ + 3H₂SO₄ → p-Toluic acid + 2MnSO₄ + K₂SO₄ + 4H₂O
- Phản ứng cộng hydro vào vòng benzen tạo thành sản phẩm hydro hóa (điều kiện nhiệt độ cao, có chất xúc tác); cộng halogen vào liên kết đôi vòng benzen (điều kiện ánh sáng hoặc nhiệt độ cao)
Ứng dụng của Xylene trong công nghiệp
Làm dung môi
Sở hữu khả năng hòa tan mạnh cùng đặc tính bay hơi chậm, xylene chính là dung môi hóa chất được sử dụng phổ biến trong công nghiệp sơn, nhựa, mực in. Công dụng của xylen trong sản xuất sơn là hòa tan các thành phần, kiểm soát thời gian khô và tạo ra một dung dịch sơn có độ bền màu cao, bám dính tốt.
Trong sản xuất mực in, hóa chất này cũng đóng vai trò là dung môi hỗ trợ cải thiện độ bám, độ bền màu của sản phẩm. Ngoài ra, trong sản xuất nhựa thì dung môi này sẽ hỗ trợ quá trình sản xuất thuận lợi, dễ dàng và điều chỉnh độ nhớt, tính chất của dung dịch nhựa trước khi tạo hình.
Sản xuất polymer
Nguyên liệu trung gian trong sản xuất polymer
Polyethylene terephthalate (PET) là một loại polymer rất phổ biến, có ứng dụng rộng rãi trong sản xuất các sản phẩm chai nhựa, màng nhựa, bao bì hay vải dệt chống nhăn, chống thấm. Để tạo ra PET sẽ cần sử dụng các nguyên liệu hóa chất trung gian, trong đó có xylen. Xylene sẽ là nguyên liệu trung gian quan trọng để sản xuất ra acid terephthalic, sau đó sản phẩm này sẽ phản ứng với ethylene glycol tạo ra PET.
Sản xuất các hóa chất khác
Trong ngành công nghiệp hóa chất, xylen là nguyên liệu đầu vào quan trọng được sử dụng để tổng hợp các hợp chất hữu cơ, cải thiện tính chất sản phẩm. Ứng dụng phổ biến của dung môi này là sản xuất acid terephthalic – một chất cần thiết cho quá trình tạo PET; sản xuất phụ gia nhiên liệu xăng dầu; sản xuất hợp chất trung gian trong ngành dược phẩm, thuốc nhuộm,…
An toàn và bảo vệ môi trường khi làm việc với Xylene
Lưu ý biện pháp an toàn khi xử lý và làm việc với dung môi xylen
Xylene là chất dễ bắt lửa, có khả năng tạo thành hỗn hợp khí gây cháy nổ và ở dạng hơi có thể gây kích ứng mạnh cho da, mắt. Vì vậy, trong quá trình sử dụng và lưu trữ dung môi này, có một số quy định cùng biện pháp đảm bảo an toàn mà bạn cần lưu ý như sau:
- Bảo hộ cá nhân: Trang bị các món đồ bảo hộ lao động như găng tay, kính, khẩu trang, mặt nạ để hạn chế tiếp xúc trực tiếp hay hít phải hơi hóa chất gây ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe.
- Kiểm soát thông gió: Không gian xử lý hóa chất cần đảm bảo có hệ thống thông gió tốt để hạn chế nồng độ hơi trong không khí không vượt quá giới hạn quy định.
- Lưu trữ đúng cách: Sử dụng những thùng phuy chuyên dụng, đóng nắp kín, dán thông tin cảnh báo đầy đủ và vị trí đặt phuy phải tránh xa nguồn nhiệt, tia lửa nhằm hạn chế cháy nổ, rò rỉ.
- Xử lý sự cố: Lập tức sơ tán người lao động khỏi khu vực rò rỉ dung dịch và dùng các vật liệu hấp thụ để thu gom rồi xử lý theo quy định.
- Bảo vệ môi trường: Xử lý chất thải theo quy định an toàn của địa phương, không xả thải trực tiếp hóa chất ra môi trường để giảm thiểu tác động xấu đến hệ sinh thái nước, đất.
Mua Xylene tại Công ty hóa chất Hanimex
Công ty Hanimex cung cấp hóa chất đa dạng, chất lượng, giá cạnh tranh
Xylene mua ở đâu? Dung môi xylene giá bao nhiêu? Mức giá và địa chỉ mua xylen uy tín luôn là hai thắc mắc phổ biến của đông đảo khách hàng hiện nay. Với những nhu cầu tìm mua hóa chất trên thị trường, Hanimex sẽ là đơn vị uy tín cung cấp đa dạng sản phẩm với nhiều ưu điểm:
- Hơn 9 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực hóa chất, nhập khẩu chính hãng và cung cấp không giới hạn số lượng cho các doanh nghiệp, nhà máy, khu công nghiệp
- Danh mục hóa chất đa dạng, mức giá hợp lý và cạnh tranh, giúp khách hàng sở hữu giải pháp hóa chất phù hợp
- Đội ngũ tư vấn nhiệt tình, chuyên nghiệp, giải đáp mọi thắc mắc cùng nhu cầu cho khách hàng
- Thủ tục thanh toán nhanh chóng, hỗ trợ vận chuyển theo đúng tiêu chuẩn an toàn đến đúng địa chỉ khách hàng yêu cầu
Như vậy, bài viết trên đã cung cấp các thông tin liên quan đến dung dịch xylene và giúp khách hàng hiểu rõ hơn về chất này. Mọi thắc mắc và các nhu cầu tư vấn đặt mua hóa chất, quý khách hãy liên hệ trực tiếp với Hanimex để được hỗ trợ tốt nhất!
