MSDS đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát rủi ro khi sử dụng và lưu trữ hóa chất. Tài liệu này cung cấp thông tin về đặc tính nguy hiểm, biện pháp ứng phó sự cố, cũng như hướng dẫn an toàn cho người lao động. Tại Việt Nam, nội dung phiếu cần tuân thủ các quy định pháp lý hiện hành đồng thời phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế về an toàn hóa chất.

MSDS là gì?

MSDS là viết tắt của từ gì? Đó là Material Safety Data Sheet hay còn gọi là phiếu an toàn hóa chất, cung cấp thông tin về đặc tính, cách sử dụng, bảo quản và xử lý an toàn đối với từng loại hóa chất. Tài liệu này giúp kiểm soát rủi ro, bảo vệ sức khỏe con người và môi trường, đồng thời là yêu cầu bắt buộc trong sản xuất, vận chuyển, lưu kho và xuất nhập khẩu hóa chất.

MSDS hay còn có tên gọi là phiếu an toàn hóa chất

Tại Việt Nam, phiếu phải được lập theo Nghị định 113/2017/NĐ-CP, sử dụng tiếng việt và áp dụng cho mọi hóa chất nguy hiểm. Đây cũng là tài liệu cần thiết khi làm thủ tục hải quan với các mặt hàng như dung môi, mỹ phẩm, pin, chất tẩy rửa…

MSDS gồm những mục gì? Cách đọc chi tiết

Một giấy MSDS chuẩn quốc tế và phù hợp quy định Việt Nam thường gồm 16 mục chính, được nêu rõ trong hệ thống GHS và áp dụng theo Nghị định 113/2017/NĐ-CP. Dưới đây là một số mục quan trọng kèm cách đọc như:

Thông tin sản phẩm và nhà sản xuất: Ghi rõ tên hóa chất, mã CAS (số đăng ký hóa chất), tên nhà sản xuất/ nhập khẩu, địa chỉ liên hệ, số điện thoại khẩn cấp.
Nhận diện nguy hiểm: Liệt kê các mối nguy vật lý (cháy nổ, phản ứng…), nguy cơ sức khỏe (gây kích ứng, độc tính…), ký hiệu cảnh báo và khuyến cáo phòng ngừa.
Thành phần và thông tin về các chất: Gồm tên hóa học, hàm lượng (%), mã CAS của các thành phần nguy hiểm trong hỗn hợp.
Biện pháp sơ cứu: Hướng dẫn xử lý khi hít phải, nuốt, tiếp xúc da/mắt với hóa chất.
Biện pháp chữa cháy: Ghi rõ loại chất chữa cháy phù hợp, rủi ro khi cháy, thiết bị bảo hộ cần dùng khi dập lửa.
Biện pháp ứng phó khi tràn đổ: Hướng dẫn cô lập khu vực, thu gom, xử lý và bảo vệ môi trường khi hóa chất rò rỉ.
Xử lý và bảo quản: Quy định điều kiện lưu kho, nhiệt độ, độ ẩm, tránh tiếp xúc với các chất tương phản.
Kiểm soát phơi nhiễm và bảo hộ cá nhân: Chỉ rõ giới hạn tiếp xúc, yêu cầu về thông gió, trang bị như găng tay, khẩu trang, kính…

Thông tin sản phẩm trên phiếu ghi rõ tên hóa chất

Tại sao MSDS cần có cho mỗi loại hóa chất?

Mỗi loại hóa chất đều có đặc tính lý hóa và mức độ nguy hiểm riêng, do đó cần có MSDS hóa chất riêng để cảnh báo rủi ro cụ thể và hướng dẫn ứng phó phù hợp. Một phiếu an toàn hóa chất chi tiết sẽ giúp người sử dụng, vận hành và lưu kho hóa chất nhận biết rõ các nguy cơ như cháy nổ, độc tính, phản ứng không mong muốn hoặc tác động môi trường.

Ngoài ra, đây còn là tài liệu bắt buộc trong hồ sơ pháp lý khi xin phép nhập khẩu, vận chuyển, hoặc thanh tra an toàn lao động. Việc không có phiếu an toàn hóa chất hoặc dùng bản không đúng quy chuẩn có thể khiến doanh nghiệp bị xử phạt theo quy định tại Nghị định 113/2017/NĐ-CP.

Hướng dẫn lập và quản lý MSDS đúng chuẩn

Việc lập phiếu cần tuân theo mẫu 16 mục do hệ thống GHS (Globally Harmonized System) quy định và đã được Việt Nam áp dụng tại Phụ lục 4 – Nghị định 113/2017/NĐ-CP. Doanh nghiệp có thể tự biên soạn hoặc thuê đơn vị dịch vụ nhưng phải đảm bảo nội dung rõ ràng, chính xác, cập nhật đúng tên hóa học, mã CAS, mức độ nguy hiểm, biện pháp xử lý, trang bị bảo hộ và hướng dẫn vận chuyển.

Việc lập phiếu cần tuân theo mẫu 16 mục được quy định bởi GHS

Phiếu cần được lập riêng cho từng loại hóa chất hoặc hỗn hợp, kể cả khi cùng loại sản phẩm. MSDS có thời hạn bao lâu là câu hỏi thường gặp và theo khuyến cáo quốc tế nên cập nhật định kỳ 3 đến 5 năm hoặc ngay khi có thay đổi về thành phần, tiêu chuẩn, cảnh báo nguy hại.

Ngoài việc lưu tại kho lưu trữ nội bộ, doanh nghiệp cần niêm yết phiếu tại nơi làm việc, đặc biệt tại các khu vực có nguy cơ cao như phòng pha chế hoặc kho hóa chất. Đồng thời, cần đảm bảo người lao động được đào tạo đầy đủ về cách đọc và xử lý tình huống theo phiếu an toàn hóa chất.

Quy định về MSDS tại Việt Nam và quốc tế

Tại Việt Nam, quy định về MSDS hóa chất được nêu rõ trong Nghị định 113/2017/NĐ-CP, yêu cầu lập phiếu bằng tiếng Việt, gồm 16 mục cụ thể và phải được niêm yết tại nơi làm việc. Thông tư 32/2017/TT-BCT yêu cầu nhãn hóa chất hiển thị đầy đủ biểu tượng, cảnh báo và hướng dẫn an toàn.

Cần trưng bày phiếu an toàn hóa chất tại nơi làm việc

Ngoài ra, Thông tư 48/2020/TT-BCT quy định phải trưng bày phiếu an toàn hóa chất tại nơi làm việc, bố trí sơ đồ thoát hiểm và thiết bị bảo hộ phù hợp. Nếu không có bản tiếng Việt khi nhập khẩu, doanh nghiệp có thể bị xử phạt theo Nghị định 71/2019/NĐ-CP.

Trong khi đó trên thế giới, các quốc gia như Mỹ, EU, Hàn Quốc áp dụng hệ thống GHS (Globally Harmonized System) gồm 16 mục chuẩn. Tại Mỹ, OSHA yêu cầu cập nhật phiếu thường xuyên. EU yêu cầu tuân thủ REACH và CLP trong phân loại, ghi nhãn hóa chất.

Vai trò của MSDS trong vận chuyển và lưu kho hóa chất

Trong logistics hóa chất, MSDS của hóa chất là tài liệu đóng vai trò cực kỳ thiết yếu. Nó giúp đưa ra hướng dẫn đóng gói và xếp dỡ an toàn, từ đó giảm thiểu nguy cơ rò rỉ, cháy nổ trong quá trình vận chuyển bằng đường bộ, hàng không và đường biển. Khi xảy ra sự cố như tràn hóa chất hoặc cháy, phiếu cung cấp biện pháp ứng phó nhanh chóng và chính xác, bao gồm việc cô lập, thu gom, sơ cứu người bị nhiễm độc.

Tại kho hóa chất, phiếu hướng dẫn điều kiện bảo quản, nhiệt độ, độ ẩm, tránh xa các chất không tương thích – giúp thiết kế hệ thống lưu trữ đảm bảo an toàn và giảm thiểu rủi ro môi trường và sức khỏe. Đồng thời, nó là tài liệu pháp lý bắt buộc cho các đơn vị vận tải và hải quan, vì thiếu sẽ dẫn đến kiện hàng bị từ chối hoặc chịu phạt, thậm chí bị hủy khi xuất khẩu.

Nhìn chung, MSDS là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp đảm bảo an toàn hóa chất trong sản xuất, lưu kho và vận chuyển. Tuân thủ đúng phiếu an toàn hóa chất góp phần giảm rủi ro và hướng đến phát triển bền vững.