Bọt là hiện tượng thường xuyên xảy ra và gây cản trở đến hiệu suất, chất lượng sản phẩm hoặc thậm chí làm hỏng thiết bị. Đó là lý do chất phá bọt ra đời và ngày càng được sử dụng rộng rãi như một giải pháp hiệu quả giúp kiểm soát và loại bỏ bọt không mong muốn trong hệ thống. Tùy vào từng môi trường sử dụng mà hóa chất này cũng sẽ khác nhau về thành phần, cơ chế hoạt động và hiệu lực phá bọt.
Chất phá bọt là gì?
Chất phá bọt (antifoam hoặc defoamer) là một loại hóa chất được bổ sung vào dung dịch để ngăn chặn sự hình thành bọt hoặc làm tan nhanh các bọt đã hình thành. Chúng được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp nhằm đảm bảo quá trình vận hành ổn định, không bị gián đoạn hoặc ảnh hưởng bởi sự xuất hiện của bọt khí.
Hoá chất antifoam
Các loại chất phá bọt phổ biến
Trên thị trường hiện nay, defoamer được phân loại theo thành phần chính hoặc nguồn gốc. Phổ biến nhất là af 2000 defoamer gốc silicone (chứa polydimethylsiloxane), hóa chất phá bọt không chứa silicone, gốc dầu khoáng, polymer và các loại phá bọt sinh học từ nguyên liệu tự nhiên. Mỗi loại có ưu – nhược điểm riêng, phù hợp với các yêu cầu và điều kiện ứng dụng khác nhau.
Ví dụ, antifoam silicone có khả năng phá bọt mạnh, hoạt động hiệu quả ở nồng độ thấp và trong môi trường khắc nghiệt. Chất không silicone thì an toàn hơn, thường được dùng trong ngành thực phẩm, mỹ phẩm hoặc dược phẩm. Ngoài ra, chất gốc polymer và dầu khoáng phù hợp cho công nghiệp nặng hoặc hệ thống có độ nhớt cao như sơn, giấy, cao su.
Cơ chế hoạt động của chất phá bọt
Defoamer hoạt động dựa trên nguyên tắc làm mất ổn định cấu trúc bọt khí. Khi được đưa vào dung dịch, các thành phần trong antifoam, đặc biệt là silicone hoặc các hạt rắn như silica sẽ di chuyển đến bề mặt bọt, làm giảm sức căng bề mặt và làm mỏng màng bọt. Sự mất ổn định này khiến các bong bóng vỡ nhanh chóng và không có điều kiện tích tụ thành lớp bọt dày.
AF 2000 defoamer là gì?
Trong môi trường công nghiệp, nơi xảy ra nhiều khuấy trộn, phản ứng hóa học sinh khí hoặc sử dụng chất hoạt động bề mặt, hiện tượng tạo bọt thường diễn ra liên tục. Defoamer không chỉ phá vỡ các bọt khí đang hiện diện mà còn tạo một lớp màng ngăn trên bề mặt chất lỏng, ngăn cản sự hình thành bọt mới. Một số loại defoamer còn có khả năng phân tán tốt trong hệ dung dịch, từ đó kiểm soát bọt ổn định trong thời gian dài.
Vì sao cần dùng chất phá bọt trong quy trình công nghiệp?
Trong ngành xử lý nước
Bọt thường xuất hiện trong hệ thống xử lý nước thải do quá trình khuấy trộn mạnh và hoạt động của vi sinh vật. Nếu không kiểm soát, bọt có thể làm tràn bể, gây mất vệ sinh và ảnh hưởng đến hiệu suất xử lý. Hóa chất phá bọt giúp nhanh chóng làm tan bọt, giữ ổn định mực nước và tạo điều kiện tối ưu cho quá trình sinh học. Ví dụ, trong các bể hiếu khí hoặc phản ứng kỵ khí, việc kiểm soát bọt giúp đảm bảo khả năng trao đổi oxy và hoạt động của hệ vi sinh.
Ứng dụng của af 2000 defoamer là gì
Trong ngành thực phẩm và đồ uống
Bọt trong quá trình sản xuất thực phẩm có thể gây sai số định lượng, ảnh hưởng đến độ đồng nhất của thành phẩm và làm giảm tính thẩm mỹ. Đặc biệt trong sản xuất sữa, nước giải khát, bia hoặc nước chấm, bọt làm chậm quá trình chiết rót và đóng gói. Việc sử dụng antifoam an toàn thực phẩm (không chứa silicone, có thành phần tự nhiên) giúp đảm bảo chất lượng sản phẩm và nâng cao năng suất.
Trong công nghiệp hóa chất, dệt nhuộm và sản xuất giấy
Ở các ngành có phản ứng tạo khí hoặc sử dụng nhiều chất hoạt động bề mặt, bọt là vấn đề nghiêm trọng. Chúng làm tắc nghẽn đường ống, ảnh hưởng đến hiệu suất truyền nhiệt và gây hao hụt hóa chất. Antifoam silicone hoặc polymer có khả năng kiểm soát bọt nhanh, duy trì ổn định hệ thống, hạn chế sự cố kỹ thuật và tiết kiệm chi phí bảo trì. Ví dụ, trong nhà máy sản xuất sơn hoặc dệt nhuộm, việc thêm antifoam vào bể trộn giúp sản phẩm đều màu và tránh tạo vết lỗi trên bề mặt.
Thành phần chính trong các loại chất phá bọt hiện nay
Tùy theo ứng dụng và yêu cầu kỹ thuật, thành phần của chất phá bọt có thể bao gồm silicone (như polydimethylsiloxane), dầu khoáng, polyether, sáp, este, silica phân tán hoặc các dẫn xuất polymer. Những chất này thường được pha trộn theo công thức riêng biệt để đạt được hiệu quả phá bọt tối ưu trong từng điều kiện cụ thể.
Đặc biệt, nhiều công thức hiện đại còn bổ sung các thành phần sinh học như Alkyl Polyglucoside (APG) – chất hoạt động bề mặt không ion có nguồn gốc từ đường và rượu béo. APG giúp tăng khả năng phân tán và ổn định của hệ nhũ phá bọt, đồng thời cải thiện độ an toàn, thân thiện với môi trường, rất phù hợp với ngành thực phẩm và dược phẩm.
Chất phá bọt có độc hại không? Những điều cần lưu ý khi tiếp xúc
Antifoam hiện đại phần lớn đã được cải tiến để giảm thiểu độc tính và thân thiện hơn với sức khỏe con người cũng như môi trường. Tuy nhiên, mức độ an toàn còn phụ thuộc vào thành phần cụ thể trong mỗi sản phẩm. Ví dụ, antifoam chứa silicone thường được đánh giá là ít độc hại, trong khi các loại gốc dầu khoáng hoặc có phụ gia công nghiệp có thể gây kích ứng nếu tiếp xúc lâu dài. Do đó, việc xem xét kỹ bảng thành phần và tiêu chuẩn an toàn là điều quan trọng trước khi sử dụng.
Hóa chất AF 2000 defoamer
Khi tiếp xúc với antifoam, đặc biệt là ở dạng đậm đặc, người dùng cần tuân thủ các biện pháp bảo hộ lao động như đeo găng tay, khẩu trang và kính chống hóa chất. Tránh để hóa chất tiếp xúc trực tiếp với da, mắt và không nên hít phải hơi hóa chất trong thời gian dài. Trong môi trường kín hoặc quy mô sản xuất lớn, nên trang bị hệ thống thông gió và xử lý khí thải để đảm bảo an toàn.
Đối với các ứng dụng liên quan đến thực phẩm, dược phẩm hoặc chế biến sinh học, cần lựa chọn các loại chất phá bọt đã được chứng nhận an toàn và không để lại tồn dư ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. Việc bảo quản hóa chất cũng phải được thực hiện đúng cách như tránh ánh nắng trực tiếp, nhiệt độ cao và cần đậy kín sau khi sử dụng để tránh bay hơi hoặc biến chất.
Lựa chọn chất phá bọt phù hợp với ngành và mục đích sử dụng
Việc lựa chọn antifoam cần cân nhắc nhiều yếu tố: môi trường sử dụng (nhiệt độ, pH, độ nhớt), tính chất của dung dịch (gốc nước hay dầu), thời gian tác dụng mong muốn và mức độ an toàn yêu cầu. Với ngành thực phẩm, mỹ phẩm hay chế biến sinh học, nên chọn các loại phá bọt không chứa silicone hoặc có thành phần sinh học như APG để đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh. Trong khi đó, các ngành công nghiệp nặng, dệt nhuộm, giấy hay xử lý nước thải lại ưu tiên antifoam silicone hoặc polymer để đạt hiệu quả phá bọt nhanh và mạnh.
Tại Việt Nam, Hanimex là đơn vị chuyên cung cấp các loại antifoam đa dạng, phù hợp với nhiều ngành nghề và quy trình sản xuất khác nhau. Sản phẩm tại Hanimex luôn đi kèm đầy đủ chứng nhận COA, MSDS, cùng dịch vụ tư vấn chi tiết, giúp khách hàng lựa chọn đúng loại hóa chất phù hợp và sử dụng hiệu quả, tiết kiệm chi phí.
Hóa chất công nghiệp nếu được lựa chọn đúng và sử dụng hợp lý sẽ mang lại giá trị thiết thực, vừa đảm bảo hiệu suất vận hành, vừa giảm thiểu rủi ro trong sản xuất. Với chất phá bọt, lựa chọn đúng đơn vị cung ứng là bước khởi đầu quan trọng cho một quy trình tối ưu.
